Wat is slaapapneu?

Slaapapneu uitgelegd in 1 minuut

Wat is slaapapneu?

Slaapapneu is een onwillekeurige pauze van de ademhaling tijdens de slaap van ten minste 10 seconden. Obstructieve slaapapneu (OSA) is de meest voorkomende vorm van slaapapneu(1). Wanneer de spieren zich ontspannen tijdens de slaap, ontstaat een obstructie van de luchtweg in de keel.(2) Dit blokkeert of vermindert de luchtstroom, waardoor bij het passeren van de lucht trillingen ontstaan die snurken veroorzaken. De verminderde luchtstroom leidt tot een tekort aan zuurstof. De hersenen merken dit zuurstoftekort op en reageren door plotseling wakker te worden om de ademhaling te herstellen. Deze momenten duren niet lang en meestal is de persoon zich hier niet van bewust. Dit kan een paar keer per nacht gebeuren, of in ergere gevallen, tientallen keren per uur. Als deze onderbrekingen van de ademhaling tijdens de nacht herhaaldelijk en abnormaal vaak optreden, raakt het slaapritme verstoord. De slaap is dan niet langer rustgevend.

Het obstructief slaapapneusyndroom (OSA) is een veelvoorkomende en ernstige slaapstoornis die het dagelijkse leven en de gezondheid aanzienlijk beïnvloedt.

Wat is slaapapneu? Aanwijzingen en symptomen van slaapapneu

Als u aan slaapapneu lijdt, weet u misschien niet welke invloed dit op uw nachtrust heeft.

Bij slaapapneu denkt u waarschijnlijk direct aan luid snurken, al hebben niet alle snurkers ook direct slaapapneu. Bij ongeveer 75% van de patiënten is het de bedpartner die de eerste tekenen van slaapapneu opmerkt. Hij of zij klaagt over snurken of is bezorgd omdat u hijgt of abnormaal ademt tijdens de slaap. Hierdoor raakt ook de nachtrust van uw bedpartner verstoord.
 
Een ander, veelvoorkomend teken is overmatige slaperigheid overdag. U voelt zich 's morgens moe na een volledige nachtrust of u bent overdag slaperig.

Andere veelvoorkomende symptomen van slaapapneu zijn:(2)

  • Onrustige slaap

  • Slapeloosheid

  • Wakker worden met hoofdpijn

  • Lage concentratie en geheugenverlies

  • Gebrek aan energie

  • Prikkelbaarheid

  • Herhaaldelijk naar het toilet gaan gedurende de nacht

  • Verminderd seksueel verlangen en moeilijkheid om een erectie te behouden

  • De impact van slaapapneu op het dagelijks leven

    Vermoeidheid overdag is het meest voorkomende probleem(2). U kunt zich 's morgens moe voelen na een onrustige nacht en moeite hebben om wakker te blijven gedurende de dag, met de neiging om in te dommelen in de namiddag(1). Vermoeidheid kan leiden tot een gebrek aan concentratie en tragere reflexen. Dit kan zelfs tot ongelukken thuis leiden.
    Vermoeidheid overdag kan voor veel alledaagse handelingen gevolgen hebben. Mensen met slaapapneu hebben bijvoorbeeld meer kans op een auto-ongeluk. Als u erg vermoeid bent, is het verstandig om niet de weg op te gaan. Als u tijdens uw werk te maken heeft met machines of vervoer,  heeft u een nog groter risico om een ongeval te veroorzaken.(3)(3)

Gezondheidsrisico's en gevolgen van slaapapneu

Onbehandelde slaapapneu kan leiden tot verschillende complicaties op lange termijn. Dit betreft met name cardiovasculaire(4) en metabole(5) complicaties.

Obstructief slaapapneu-syndroom (OSA) en uw hart

De combinatie van een verstoorde slaap en zuurstofgebrek kan de kwaliteit van uw slaap verslechteren. Dit kan leiden tot de ontwikkeling of verergering van hart- en vaatziekten, zoals(4, 5, 6).

  • Hypertensie (hoge bloeddruk);
  • Aritmie (hartritmestoornis);
  • Beroerte of cerebrovasculair accident (CVA);
  • Myocardinfarct (hartaanval)(5);
  • Hartfalen (het hart pompt niet meer genoeg bloed rond om aan de behoeften van het lichaam te voldoen.

Obesitas, diabetes en slaapapneu: een nauw verband

Medisch onderzoek heeft het verband tussen slaapapneu en diabetes type 2 bevestigd. Ongeveer 15-30% van de mensen met apneu heeft ook diabetes type 2(5).

Een verstoorde nachtrust heeft ook een negatieve invloed op eetgewoonten, omdat het hongergevoel toeneemt en het verzadigingsgevoel afneemt(5). Het werkt dus ook zwaarlijvigheid in de hand, die op zijn beurt een risicofactor is voor diabetes type 2 en daarmee weer een verergerende factor voor het obstructieve slaapapneusyndroom(5).

Obesitas, hoge bloeddruk en slaapapneu zijn op deze manier nauw met elkaar verbonden. De aandoeningen werken elkaar in de hand en verhogen zo het risico op complicaties. Het is belangrijk dat u deze aandoeningen allemaal behandelt en dat u regelmatig op controle gaat bij uw arts.

Tips om gezond te blijven

Wat is slaapapneu en loop ik risico?

Iedereen snurkt wel eens of voelt zich soms overdag vermoeid. Maar kan het slaapapneu zijn...? Slaapapneu is een ernstige ademhalingsstoornis, maar wordt vaak over het hoofd gezien. Wist u dat 85% van de mensen niet eens weten dat ze slaapapneu hebben?(7)

Wereldwijd hebben bijna een miljard mensen met slaapapneu te maken(8). Dit geldt voor 34% van de volwassen mannelijke bevolking(9) en 17% van de volwassen vrouwelijke bevolking(9).

Bepaalde factoren werken slaapapneu in de hand: man zijn, overgewicht, ouder dan 50 jaar, een dikke nek, een kleine kaak of een familiegeschiedenis van slaapapneu zijn risicofactoren(9).

Snurkt u?

Snurken ontstaat wanneer weefsels in de keel los gaan zitten en de luchtweg gedeeltelijk blokkeren. Zodra lucht passeert, gaan deze weefsels trillen, waardoor een geluid ontstaat. Regelmatig en luid snurken is een van de indicatoren van slaapapneu. Maar niet alle snurkers lijden aan slaapapneu. Bovendien is slaapapneu niet beperkt tot snurken!

Bronnen

  1. Obstructive sleep apnoea, Sleep Health Foundation, 2011
  2. Sleep breathing disorders – European Respiratory Society White Book (chapter Sleep Breathing Disorders)
  3. Terán-Santos J., Jiménez-Gómez A., & Cordero-Guevara, J. (1999). The association between sleep apnea and the risk of traffic accidents. N Engl J Med., 340(11), 881-3.
  4. Sleep Apnea and Cardiovascular Disease Somers VK et al. Circulation. 2008 Sep 2;118(10):1080-111
  5. Reutrakul S et al. Obstructive Sleep Apnea and Diabetes: A State of the Art Review. Chest. 2017 Nov;152(5):1070-1086
  6. Bonsignore MR et al. Obstructive sleep apnea and comorbidities: a dangerous liaison. Multidiscip Respir Med. 2019 Feb 14;14:8
  7. Obstructive Sleep Apnoea – A guide for GPs – British Lung Foundation (NHS)
  8. Benjafield Adam V et al. Estimation of the global prevalence and burden of obstructive sleep apnoea: a literature-based analysis. Lancet Respir Med. 2019;7(8):687-698. doi:10.1016/S2213-2600(19)30198-5
  9. Heinzer R, Vat S, Marques-Vidal P, et al. Prevalence of sleep-disordered breathing inthe general population: the HypnoLaus study. Lancet Resp Med 2015;3:310–8.
  10. Sleep breathing disorders – European Respiratory Society WhiteBook (chapter 23)
  11. Using the Berlin Questionnaire to Predict Obstructive Sleep Apnea in the General Population