Slaapapneu bij honden en katten: Tips voor Zorg en Ondersteuning

Slaap is een essentieel proces bij alle zoogdieren ⁽¹⁾, waaronder ook onze huisdieren zoals honden en katten. Het speelt een cruciale rol in het behoud van cognitieve en fysieke prestaties, de immuunrespons en de algehele gezondheid. Verstoring van de slaap, zoals slaapapneu, kan deze fysiologische functies ernstig beïnvloeden en het risico op verschillende ziektes vergroten ⁽²⁾. Als je huisdier luid snurkt, onderbroken slaapt of overdag moe lijkt, kan het zijn dat ze last hebben van slaapapneu.

Slaapapneu bij honden

Honden slapen gemiddeld zo'n 10 uur per dag, wat meer is dan de hoeveelheid slaap die mensen doorgaans krijgen. Slaap neemt bij honden ongeveer een derde van hun leven in beslag ⁽²⁾.

Veelvoorkomende oorzaken van slaapapneu bij honden

Hoewel slaapapneu waarschijnlijk zeldzaam is bij de meeste honden ⁽³⁾, kunnen zij, net als mensen, er last van hebben, wat hun rust verstoort en hun gezondheid beïnvloedt. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken van slaapapneu bij honden:

• Brachycefalie: Honden met korte, platte snuiten, zoals Bulldogs, Mopshonden en Boxers, zijn gevoeliger voor slaapapneu. Hun gezichtsstructuur kan leiden tot luchtwegobstructie, waardoor ze tijdens hun slaap moeilijk kunnen ademen ⁽³⁾.
• Obesitas: Overgewicht bij honden verhoogt het risico op slaapapneu omdat overtollig vet rond de keel zich kan ophopen, waardoor de luchtweg wordt geblokkeerd en ademhalingsproblemen ontstaan tijdens de slaap ⁽³⁾.
• Thick neck: Een dikkere nek kan bijdragen aan ademhalingsproblemen bij honden door extra druk op de luchtweg uit te oefenen, wat het risico op obstructie verhoogt ⁽³⁾.
• Leeftijd: Oudere honden hebben meer kans op slaapapneu door herhaalde ontstekingen en drukveranderingen rond hun luchtwegen, wat de luchtweg kan vernauwen en normale ademhaling kan belemmeren ⁽³⁾.
• Allergieën: Honden met allergieën, vooral die welke hun ademhalingssysteem beïnvloeden, kunnen ontstekingen of verstoppingen in hun luchtwegen ervaren, wat kan leiden tot ademhalingsproblemen tijdens de slaap en het risico op apneu kan vergroten. Dit is echter waarschijnlijk niet de hoofdoorzaak van slaapapneu bij honden ⁽³⁾. 

Het begrijpen van deze veelvoorkomende oorzaken kan je helpen om waarschuwingssignalen bij je hond vroegtijdig te herkennen en de nodige stappen te ondernemen om de aandoening effectief te beheersen.

Symptomen van slaapapneu bij honden herkennen

Het identificeren van de symptomen van slaapapneu bij honden kan een uitdaging zijn, aangezien, net als bij mensen, sommige tekenen onopgemerkt blijven of worden verward met andere aandoeningen. Toch zijn er belangrijke aanwijzingen die je kunnen helpen bepalen of je hond last heeft van deze aandoening:

• Luid of moeizaam ademen tijdens de slaap ⁽³⁾
• Happen naar adem of het maken van verstikkende geluiden ⁽³⁾
• Korte periodes waarin de ademhaling stopt ⁽³⁾
• Snurken tijdens het rusten ⁽³⁾
• Vaak wakker worden door ademhalingsproblemen ⁽³⁾
• Voornamelijk door de mond ademen ⁽³⁾
• Slapen in ongebruikelijke houdingen, zoals rechtop zitten of een voorwerp in de mond houden om de luchtweg open te houden ⁽³⁾
• Overmatige vermoeidheid of gebrek aan energie overdag ⁽³⁾

Het identificeren van deze symptomen is slechts de eerste stap. Om vast te stellen of je hond daadwerkelijk lijdt aan slaapapneu, is een juiste diagnose essentieel.

Diagnose van slaapapneu bij honden

Een goede diagnose van slaapapneu bij honden is cruciaal om de ernst van de aandoening te bepalen en de beste behandelingsopties te vinden.

De rol van slaaponderzoek bij honden

Hoewel slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen (SDB) bij mensen goed onderzocht zijn, is er beperkte kennis over het voorkomen ervan bij honden. Bij mensen is de gouden standaard voor het diagnosticeren van SDB polysomnografie, een slaapstudie die meestal in een laboratorium wordt uitgevoerd. Er zijn echter ook draagbare apparaten beschikbaar voor thuisonderzoek naar obstructieve slaapapneu (OSA). Bij honden is de diagnose van SDB complexer en vereist het methoden zoals polysomnografie en lichaam barometrische plethysmografie (WBBP), die beide gespecialiseerde labapparatuur vereisen en dat de hond in een klinische setting slaapt ⁽⁴⁾.

Aangezien onbehandelde OSA kan leiden tot ernstige gezondheidsrisico's bij mensen, is er behoefte aan praktische, toegankelijke diagnostische hulpmiddelen voor honden. Draagbare en gebruiksvriendelijke apparaten zouden kunnen helpen bij het beoordelen van SDB bij honden, wat bijdraagt aan een beter begrip van de prevalentie, ernst en behandelingsopties ⁽⁴⁾.

Behandelingsopties voor honden met slaapapneu

Het behandelen van obstructieve slaapapneu (OSA) bij honden is ingewikkelder dan bij mensen ⁽⁵⁾. Terwijl de gouden standaard voor behandeling bij mensen het gebruik van CPAP-apparaten is om de luchtwegen open te houden tijdens de slaap, zijn er momenteel geen CPAP-apparaten beschikbaar voor honden ^{(3, 5)}, hoewel het gebruik ervan wordt onderzocht ⁽⁶⁾.

Een combinatie van benaderingen wordt doorgaans gebruikt door dierenartsen om slaapapneu bij honden te beheersen:

• Medicatie: Sommige medicijnen, zoals ondansetron, kunnen helpen de ademhaling te reguleren door serotonine te beïnvloeden, een chemische stof die betrokken is bij de controle van de ademhaling ^{(7, 8)}.
• Chirurgie: Brachycefalische honden kunnen een operatie nodig hebben om ademhalingsproblemen te corrigeren veroorzaakt door het brachycefalisch obstructief luchtwegsyndroom (BOAS). Zelfs na de operatie kunnen sommige honden echter nog steeds last hebben van slaapapneu ⁽⁵⁾.
• Gewichtsverlies: Het handhaven van een gezond gewicht is essentieel, omdat overtollig gewicht het ademhalen moeilijker kan maken, vooral voor brachycefalische rassen ⁽³⁾.

Hoewel behandelingsopties blijven evolueren, zijn een vroege diagnose en een op maat gemaakt plan van je dierenarts de sleutel tot het verbeteren van de levenskwaliteit van je hond.

Slaapapneu bij katten

Net als honden kunnen ook katten last hebben van slaapapneu, hoewel dit minder vaak voorkomt. Katten zijn van nature slapers, met meer dan de helft van hen die tussen de 12 en 18 uur per dag slaapt, en bijna 40% slaapt meer dan 18 uur per dag ⁽⁹⁾. Ze zijn sterk afhankelijk van kwaliteitsvolle slaap voor hun algehele welzijn. Slaapapneu bij katten kan, net als bij honden, hun rust verstoren, wat kan leiden tot vermoeidheid wanneer ze wakker zijn, verminderde energieniveaus en gezondheidsproblemen op de lange termijn.

Het identificeren van de oorzaken van deze aandoening en het toepassen van de juiste behandeling is essentieel om het welzijn van onze harige vrienden te waarborgen.

Symptomen van slaapapneu bij katten herkennen

Net als de oorzaken van slaapapneu, delen de symptomen ook veel overeenkomsten tussen honden en katten.

• Luid snurken of luidruchtig ademen ⁽¹²⁾
• Moeizame ademhaling ⁽¹²⁾
• Happen naar lucht ⁽¹²⁾
• Onrust tijdens de slaap ⁽¹²⁾
• Vermoeidheid overdag ⁽¹²⁾
• Gedragsveranderingen ⁽¹²⁾

Hoewel deze symptomen belangrijke indicatoren zijn van mogelijke slaapapneu bij katten, is het raadplegen van een dierenarts voor een juiste diagnose essentieel om de beste behandelingsoptie voor slaapapneu bij katten te bepalen.

Diagnose van slaapapneu bij katten

Zodra we een of meer van de eerder beschreven symptomen hebben geïdentificeerd, is het noodzakelijk om onze dierenarts te bezoeken voor een officiële diagnose.

De dierenarts kan beginnen met een lichamelijk onderzoek ⁽¹³⁾, waarbij wordt gezocht naar duidelijke tekenen van ademhalingsproblemen, zoals obstructies of ontstekingen in de luchtwegen. Ze kunnen ook de medische geschiedenis van je kat doornemen, inclusief bekende problemen zoals obesitas of ademhalingsinfecties, die kunnen bijdragen aan slaapapneu.

Om de diagnose te bevestigen, kan de dierenarts verdergaan met diagnostische tests zoals polysomnografie ⁽¹⁴⁾. Alternatief kan thoraxradiografie (röntgenfoto's) worden gebruikt om de borstkas te onderzoeken en andere oorzaken van ademhalingsproblemen, zoals hartaandoeningen of longaandoeningen, uit te sluiten. Endoscopie kan ook worden gebruikt om de bovenste luchtwegen te evalueren en obstructies of afwijkingen te detecteren die de ademhaling tijdens de slaap kunnen belemmeren ⁽¹⁵⁾.

In sommige gevallen kunnen dierenartsen ook bloedonderzoek gebruiken om zuurstof- en kooldioxideniveaus te evalueren, om ervoor te zorgen dat de ademhalingsproblemen van je kat niet tot verdere systemische gezondheidsproblemen leiden ⁽¹⁶⁾. Op basis van de bevindingen zal je dierenarts een behandelplan opstellen om de toestand van je kat te beheersen en hun algehele kwaliteit van leven te verbeteren.

Behandelingsopties voor katten met slaapapneu

Het behandelen van slaapapneu bij katten vereist een veelzijdige aanpak, vaak afgestemd op de onderliggende oorzaak. Veelvoorkomende behandelingsopties zijn:

• Gewichtsbeheersing: Als obesitas bijdraagt aan de apneu, kan het helpen van je kat om een gezond gewicht te bereiken hun ademhaling aanzienlijk verbeteren ⁽¹²⁾.
• Chirurgie: Bij brachycefalische rassen (zoals Perzische katten) kan een operatie nodig zijn om luchtwegobstructies te corrigeren ⁽¹⁷⁾.
• Medicijnen: Afhankelijk van de oorzaak kan een dierenarts medicijnen voorschrijven om ademhalingsproblemen of allergieën te beheersen ⁽¹²⁾.
• Omgevingsveranderingen: Het verbeteren van de luchtkwaliteit en het beheersen van allergenen in huis kan de ademhalingsproblemen verminderen.

Het is belangrijk om je dierenarts te raadplegen voor een behandelplan dat specifiek is afgestemd op de aandoening van je kat.

Conclusie

Tot slot is slaapapneu bij honden en katten een aandoening die aandacht verdient vanwege de potentiële impact op de algehele gezondheid en levenskwaliteit van je huisdier.

Het begrijpen van de oorzaken, zoals brachycefalische anatomie, obesitas en leeftijd, samen met het herkennen van symptomen zoals snurken, happen naar adem en slaperigheid overdag, is cruciaal voor vroege opsporing. Tijdige diagnose door middel van veterinaire evaluaties en hulpmiddelen zoals slaapstudies kan leiden tot passende behandelingsopties, variërend van levensstijlaanpassingen tot medische interventies.

Door geïnformeerd te blijven, kunnen honden- en katteneigenaren een belangrijke rol spelen in het beheersen van slaapapneu en hun huisdieren helpen om beter te slapen en een verbeterd welzijn te ervaren.